Nazwa
Koło Śpiewacze im F. Nowowiejskiego
Adres
Trzemeszno
Trzemeszno
Data powstania
1901-07-27
Data zakończenia
1979
Opis
Koło Śpiewacze im F. Nowowiejskiego w Trzemesznie założono 27 Lipca 1901 roku. Z czasem funkcję prezesa przejął ks. Bauza (pełnił ja do 1905 roku), z którego inicjatywy Koło przystapiło do Związku Kół Śpiewaczych Polskich na Wielkie Księstwo Poznańskie. W 1907 roku zespół zdobył II nagrodę na zjeździe okregowym w Poznaniu-Jeżycach. Wówczas zespołem dyrygował Ignacy Kaptur. Z okazji 10-lecia towarzystwa w 1911 roku zawiązał się chór żeński. Funkcję kierownika Koła przejmowali kolejno: H. Borowski, K. Świtalski, W. Holas.
Działalność chóru została przerwana I wojną światową i wznowiona w 1916 roku. W 1925 roku towarzystwo kierowane było przez Ludwika Thomasa i nadal dyrygowane przez Ignacego Kaptura. W maju 1927 roku zespół brał udział w Zjeździe Kół Śpiewaczych w Gnieźnie już pod dyrekcją A. Winkla. Działało prężnie do roku 1929. W latach 1929 -1934 zawiesiło funkcjonowanie z powodu braku odpowiedniego zarządu. W roku 1934 zostało reaktywowane, zaś funkcję prezesa w 1935 przejmuje nauczyciel Kazimierz Majewski. Przed II wojną światową śpiewacy zajęli III miejsce na zjeździe III Okręgu Wielkopolskiego Związku Śpiewaczego.
8. XII 1938 był w Trzemesznie Feliks Nowowiejski. Podczas spotkania kompozytora z chórem i wysłuchania przez niego ich spiewu pod dyr. A Winkla, chór został nazwany jego imieniem. W kronice chóru przechowywany jest rękopis jego przemówienia z okazji pobytu w Trzemesznie. Po wojnie chór wznowił działalność 23 XII 1945 pod kierownictwem Kazimierza Jędrychowicza i dyrekcją artystyczną Ignacego Kaptura. W 1949 zespół wziął udział w III Zjeździe Związku Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych.
W 1950 zawieszono działalność koła. Wznowiono w 1953 pod nazwą Ludowy Zespół Śpiewaczy im F. Nowowiejskiego w Trzemesznie. Zasłużonym prezesem chóru był Antoni Nowakowski. W 1955 dyrygentem chóru został Henryk Wrzeszczyński. Do ważniejszych osiągnięć zespołu z tego okresu należą: nagranie audycji w Pomorskiej Rozgłosni Polskiego Radia, emitowanej przez I program PR 17 maja 1959r.; w marcu 1961 roku został odsłonięty pomnik Kilińskiego, podczas którego chórzyści zaprezentowali po raz pierwszy "Kantatę o Janie Kilińskim" autorstwa Feliksa Małeckiego z Bydgoszczy; ok. 1963r. chórowi została poświęcona audycja radiowa wyemitowana w programie II PR; zespół wziął udział w II Festiwalu Chórów Polskich w Poznaniu (1962); chór koncertował w Bydgoszczy i w Toruniu wraz z orkiestrą Filharmonii Pomorskiej; 26.04.1966 zespół nagrał dla Polskiego Radia pod dyrekcją Henryka Wrzeszczyńskiego pieśni obozowe: Dumka, Pieśń o piosnce, Dla nas słońce nie zachodzi, Sen więźnia, Elegia, Już przebrzmiał grom, Zew, akompaniament - Gracjan Guziński.
W 1968r. Zarząd Główny Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych w uznaniu zasług zespołu przyznał chórowi "Złotą Odznakę Śpiewaczą".
Aktywność trzemeszeńskiego chóru zamarła po śmierci Henryka Wrzeszczyńskiego w 1979 roku.
Zob. Zofia Zielińska, Patriotyczne towarzystwa śpiewacze w Mogilnie i Trzemesznie, w: Muzyka i polityka na Pomorzu i Kujawach, pod red. A. Kłaput-Wiśniewskiej, Bydgoszcz 2011, ss. 93-104.
