Nazwa
Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
Adres
Jezuicka 2,4,
Bydgoszcz
Data powstania
1957-05-03
Opis
Dzięki dążeniom środowiska bydgoskich naukowców i działaczy kultury 3. maja 1957 roku zwołano Sejmik Kultury miasta Bydgoszczy pod hasłem "Nauka sercem kultury". Sejmik podjął uchwałę postulującą powołanie towarzystwa naukowego w Bydgoszczy. Nawiązano kontakty z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk i Szczecińskim Towarzystwem Naukowym. W maju 1958 ukonstytuowało się prezydium przyszłego Towarzystwa: Tadeusz Esman, Henryk Dubowik, Marian Turwid, Józef Podgóreczny. Jednocześnie powołano organizatorów przyszłych wydziałów: Nauk Humanistycznych (Konrad Pałubicki), Nauk przyrodniczych (Eugeniusz Domaniewskiego). 11 stycznia 1959 roku w sali Filharmonii Pomorskiej podjęto uchwałę o powołaniu Towarzystwa i wybrano tymczasowy zarząd z prof. dr. med. wet. Eugeniuszem Domańskim jako prezesem. Towarzystwo rozpoczęło działalność 7 czerwca 1959 roku. Ustalono strukturę organizacyjną i skład wydziałow i komisji. Towarzystwo liczyło wówczas 128 członków zwyczajnych. Pierwszy zarząd tworzyli : prof. dr hab. Eugeniusz Domański, prof. dr hab. med. Jan Małecki, prof. dr hab. Ernest Pischinger, mgr Tadeusz Esman, sekretarz generalnych mgr Andrzej Szwalbe, jego zastępca Jan Chamot, oraz przedstawiciele członków nadzwyczajnych Jerzy Makowski i Jan Zarzycki. Zarząd i członkowie pracowali społecznie. Cele towarzystwa sformułowano następująco: - praca nad rozwojem nauki we wszystkich dziedzinach ze szczególnym podkreśleniem działań miejscowych i regionalnych - propaganda idei pracy naukowej, przy współudziale z Towarzystwem Wiedzy Powszechnej, - powiązanie nauki z życiem - czynna współpraca z władzami w zakresie realizacji planów w dziedzinie kultury i gospodarki narodowej - własna działalność badawcza i pomoc w organizowaniu warsztatów pracy naukowej - działalność wydawnicza - współpraca z instytucjami i towarzystwami naukowymi BTN zarejestrowano (nie bez przeszkód wobec obaw, czy potrzebne jest w Bydgoszczy towarzystwo naukowe, skoro od dawna istniało takie samo w Toruniu) ostatecznie na podstawie decyzji prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej dnia 27 czerwca 1960. Pierwszego lokalu udzieliła BTN-owi Miejska Biblioteka Publiczna, potem Wyższa Szkoła Inżynierska. Prezesi Towarzystwa: Eugeniusz Domański Jan Małecki, Henryk Bednarski Jan Domaniewski Edmund Trempała, Roman Mazur, Izydor Gutmański, Jarzy Gaca, Adam Sudoł. Bardzo liczna grupę stanowili członkowie z Torunia, Poznania i Gdańska. W 1986 roku powołano nowy Wydział Nauk Medycznych, składający się z dwóch komisji Nauk Klinicznych i Nauk Podstawowych, przy Komisji Historii powołano Zespół Badań Prehistorycznych Kujaw. W 1987 roku utworzono sekcję Historii w Chojnicach. Prace prezentowano w wydawnictwach BTN oraz na spotkaniach i dyskusjach naukowych. Organizowano kongresy, sympozja i sesje naukowe, współdziałano w pierwszych edycjach Kongresu MAEO. Wydano w sumie ok. 350 publikacji książkowych stając się najpoważniejszą oficyną wydawnicza w Bydgoszczy. Nie posiadając jednak własnej licencji BTN uzależnione było wydawniczo od PWN, co w latach osiemdziesiątych bezpośrednio przyczyniło się do upadku wydawnictw BTN. W 1968 dzięki staraniom zarządu BTN przyznano siedzibę w zabytkowej kamieniczce przy ul. Jezuickiej 4 następnie Jezuickiej 2, gdzie urządzono salę im. Łochowskiego, Towarzystwo przeniosło się do nowej siedziby w 1989 roku. BTN w zasadzie zakończyło działalność w 1990 roku.
