Imię
Bernadetta
Nazwisko
Matuszczak
Miejsce urodzenia
Toruń
Data urodzenia
1931-03-10
Biografia
Kompozytor, pedagog.
Bernadetta Matuszczak urodziła się 10 marca 1931 w Toruniu. Pochodzi z rodziny o muzycznych zamiłowaniach. Po ukończeniu Średniej Szkoły Muzycznej w Toruniu rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu: teorii muzyki pod kierunkiem Zygmunta Sitowskiego, gry na fortepianie w klasie Ireny Kurpisz-Stefanowej i kompozycji u Tadeusza Szeligowskiego. Po uzyskaniu w 1958 dyplomu z odznaczeniem na Wydziale Teorii Muzyki przerwała naukę na pozostałych kierunkach i podjęła pracę na uczelni na stanowisku asystenta w katedrze Zygmunta Sitkowskiego. Od 1960 kontynuowała studia kompozytorskie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego, a po jego śmierci - w klasie Kazimierza Sikorskiego. Dyplom z kompozycji otrzymała w 1964. Cztery lata później, w 1968, jako stypendystka Rządu Francuskiego wyjechała do Paryża, gdzie uzupełniała wykształcenie z zakresu kompozycji pod kierunkiem Nadii Boulanger.
Obecnie poświęca się wyłącznie komponowaniu. Pisze głównie utwory sceniczne i wokalno-instrumentalne. Jej kompozycje były wielokrotnie wykonywane w kraju i za granicą, np. Septem tubae na chór mieszany, organy i orkiestrę symfoniczną (1966) na festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM) w Hamburgu, opera Julia i Romeo (1967) podczas Internationale Maifestspiele w Wiesbaden w 1972, a monodram operowy Pamiętnik wariata (1976) na Brighton Music Festiwal w 1984.
Jest autorką mszy łacińskiej Messa da camera, będącej przykładem missy brevis (bez Credo).
Bernadetta Matuszczak to laureatka wielu nagród za twórczość kompozytorską; m.in. w 1965 otrzymała nagrodę na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich, w 1966 za Septem tubae uzyskała II nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga, a w 1967 jej Musica da camera per 3 flauti, 4 timpani e 5 tom-toms (1967) zdobyła nagrodę na Konkursie Jeunesses Musicales. Dwukrotnie została uhonorowana Prix Italia za opery-oratoria radiowe - w 1973 za Humanae voces (1970-71), w 1979 za Apokalypsis według św. Jana (1976-77).
Ważniejsze kompozycje:
- Gitanjali na flet, sopran, dzwony i głos męski recytujący (1963)
- Sans titre for piano (1963-68)
- Dramat kameralny na baryton, baryton z taśmy, altowy głos recytujący, klarnet basowy, wiolonczelę, kontrabas i perkusję (1965)
- Septem tubae na chór mieszany, organy i orkiestrę symfoniczną (1966)
- Kwartet na 3 flety i klawesyn (1966)
- Musica da camera per 3 flauti, 4 timpani e 5 tom-toms (1967)
- Julia i Romeo, opera kameralna w 5 scenach według Williama Szekspira na solistów, pantomimę, głosy recytujące, chór i orkiestrę (1967)
- Invocazione per dieci voci, flato, contrabbasso, teorbano e gong (1968)
- Poésie de chambre pour récitation (baryton), soprano (garson), clarinette basse, vibraphone, 2 cymbales et tam-tam (1968)
- Per strumenti na orkiestrę smyczkową, klarnet basowy, trąbkę i perkusję (1969)
- Canzone na sopran, sopran z taśmy, rożek angielski i perkusję (1969-70)
- Humanae voces, opera-oratorium na głosy recytujące, sopran dramatyczny, chór i orkiestrę (1970-71)
- Rilke-Lieder na baryton i orkiestrę (1971)
- Salmi na baryton, głos recytujący, harfę, kontrabas, perkusję i światło (1972)
- Misterium Heloizy, opera w 7 scenach na solistów, chór i orkiestrę (1973-74)
- Elegia o chłopcu polskim na sopran, altowy głos recytujący, 2 chóry żeńskie i orkiestrę (1974-75)
- Aforyzmy na flet solo (1976)
- Pamiętnik wariata, monodram operowy według Mikołaja Gogola na aktora, baryton, pantomimę i orkiestrę kameralną (1976)
- Apocalypsis, oratorium na sopran, baryton, głosy recytujące, chór i orkiestrę (1976-77)
- Dziady Kowieńskie, dramat Adama Mickiewicza na solistów, chór i orkiestrę (1978)
- Canticum canticorum na alt, baryton, chór i orkiestrę (1978-79)
- Ossesioni concertanti in quattro parti per percussione (1980)
- Quartetto in dodici parti na kwartet smyczkowy (1980)
- Fraszki na chór męski a cappella (1980)
- Prometeusz, opera kameralna według Ajschylosa na solistów, chór i orkiestrę (1981-82)
- Dwanaście preludiów na smyczki (1982)
- Wiersze dziecięce na chór żeński a cappella (1982)
- Canti della vita e della morte na baryton, wiolonczelę i perkusję (1982-84)
- Canto solenne na baryton, chór i orkiestrę (1983)
- Momenti musicali per flauto ed archi (1983)
- Tryptyk Norwida na baryton, klarnet basowy i wiolonczelę (1983)
- Aforyzmy na fortepian (1984)
- Dźwiękowe zabawki na fortepian dla dzieci (1984)
- Kolęda na alt z towarzyszeniem fortepianu (1984)
- Pejzaże na mezzosopran i fortepian (1984)
- Improvisatione per flauto solo (1984)
- Miniatury baletowe na orkiestrę (1985)
- Notturno - Karol Szymanowski in memoriam in tres partes per cello solo (1987)
- Canticum polonum per archi (1987)
- W nocy na starym rynku, pantomima według Icchoka Lejba Pereca na głosy solowe, chór i orkiestrę symfoniczną (1988)
- Dzikie łabędzie [wersja sceniczna], baśń baletowa według Hansa Christiana Andersena - muzyka elektroniczna (1988)
- Fase per archi da camera (1989)
- Hymnus in honorem beatae Mariae virginis de monte Carmelo na alt lub kontratenor i pozytyw lub organy (1990)
- Nie ma dachu nad głową na alt z towarzyszeniem fortepianu (1990)
- Kołysanka niebieska na alt z towarzyszeniem gitary (1990)
- Kolęda A. D. 1990 na alt z towarzyszeniem gitary (1990)
- Dzikie łabędzie [wersja radiowa], suita baletowa na aktora i taśmę (1991)
- Libera me... na baryton i taśmę (1991)
- Pieśń żałobna pamięci ofiar Katynia na sopran i organy (1991)
- Sny dziecięce na fortepian (1992)
- Quo vadis, dramat muzyczny według Henryka Sienkiewicza na solistów, chór i orkiestrę (1993-94)
- Canto funebre per archi, in memoriam Wojciech Broniewski (1995)
- Zbrodnia i kara, dramat według Fiodora Dostojewskiego w 9 scenach z prologiem i epilogiem (2008)
http://culture.pl/pl/tworca/bernadetta-matuszczak
Anna Szarapka, Msza w twórczości kompozytorów Pomorza i Kujaw w: Czasy – Muzyka – Twórcy na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014, ss. 109-133.
Opracowała: Monika Biesaga
