OSOBY

Imię

Bohdan

Nazwisko

Riemer

Miejsce urodzenia

Wilno (Litwa)

Data urodzenia

1937-01-30

Biografia

Kompozytor, pedagog, animator kultury, działacz społeczny.

Życiorys:

• 30.01.1937 - urodzony w Wilnie
• 1946 - przyjeżdża do Bydgoszczy
• 1948 - rozpoczyna naukę w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w klasie skrzypiec, którą przerywa po 4 latach
• 1959 - uzyskuje tytuł magistra biologii na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
• 1958 - rozpoczyna edukację w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Toruniu (teoria muzyki)
• 1959 - zdobywa nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie
• 1962-1967 - studiuje na Wydziale Kompozycji i Teorii Muzyki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu (pod kierunkiem prof. T. Szeligowskiego i prof. F. Dąbrowskiego)
• 1967-1976 - pracuje jako pedagog w Państwowym Liceum Muzycznym w Bydgoszczy
• 1973-1976 - prowadzi działalność metodyczno-konsultacyjną w Okręgowym Zespole Metodyczno-Programowym Szkolnictwa Artystycznego w Toruniu
• lata 70 - współpracuje z Centralnym Ośrodkiem Pedagogicznym Szkolnictwa Artystycznego
• 1976 - podejmuje pracę w Instytucie Wychowania Muzycznego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy
• 1979 - uzyskuje przewód artystyczny I stopnia w zakresie kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu
• 1986-1992 - zostaje zatrudniony w Zakładzie Wychowania Muzycznego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku
• do 2002 - pracuje w Instytucie Edukacji Muzycznej na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Bohdan Riemer - animator kultury:

• liczne opracowania muzyki ludowej dla Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Bydgoskiej
• działalność w Komisji Kwalifikacyjnej Okręgowej Rady Związków Zawodowych Muzyków Rozrywkowych
• juror konkursów i przeglądów chóralnych
• propagator kultury muzycznej w ramach Społecznego Ogniska Artystycznego im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy (autor programów i wykładowca)
• redaktor muzyczny w bydgoskim wydawnictwie "Pomorze" w latach 1984-1986.

Bohdan Riemer - kompozytor:

• tworzy już w średniej szkole muzycznej
• działalność kompozytorska jest dla niego "rodzajem wypowiedzi o świecie i sobie samym"
• twórczość traktuje jako "rodzaj intelektualnej gry, w której próbuje rozwiązywać problemy związane z właściwościami pewnych układów dźwiękowych, skalowych i organizacją czasu muzycznego"; jest autorem pracy badawczej poświęconej przestrzennym układom struktur zwierciadlanych w dwunastodźwiękowym stroju temperowanym
• jest twórcą ponad 60 nagradzanych i wielokrotnie wykonywanych kompozycji

Twórczość

Istotną rolę w twórczości Riemera odgrywa muzyka religijna. Sacrum jest przez niego rozumiane jako pewna wartość, wyznaczona przez tradycję, sprzyjająca skupieniu i kontemplacji. Punktem wyjścia jest tekst - to on określa charakter utworu. W swoich kompozycjach sakralnych Riemer odwołuje się do wielowiekowej tradycji muzycznej, zwłaszcza do polifonii renesansowej i średniowiecznej melodyki quasi-chorałowej, opartej na interwale sekundy. W twórczości religijnej Riemera przeważają utwory do tekstów łacińskich, ale odnaleźć można też kompozycje do tekstów włoskich, francuskich czy polskich. Tematyka utworów koncentruje się wokół ważnych zagadnień duchowości chrześcijańskiej, jak kult Matki Bożej (Magnificat, Salve Regina, Fanfara) czy misterium krzyża (Vexilla Regis). Większość dzieł pochodzi z lat 90 XX w.

Charakterystyczną cechą utworów instrumentalnych Bohdana Riemera jest stosowanie indywidualnie skonstruowanych układów struktur dźwiękowych, które odnaleźć można już w kompozycjach z lat 60.

Utwory Riemera są chętnie wykonywane na przeglądach i konkursach chóralnych. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się opracowanie kolędy Pójdźmy wszyscy do stajenki, spopularyzowane przez chór młodzieżowy ''Canto" Zespołu Szkół Muzycznych im. Czesława Niemena we Włocławku pod dyrekcją Mariana Szczepańskiego, a także przez zespół "The Hoor".

Skomponowane przez Riemera opracowania siedmiu etiud i dwóch preludiów Fryderyka Chopina na zespół wokalny doczekały się wydania na płycie CD Chopin Ensemble. Wykonawcami byli: Patrycja Cywińska-Gacka, Izabela Cywińska, Kamila Kaczmarek, Piotr Jańczak, Michał Gacka i Łukasz Hermanowicz.

Wykaz kompozycji Bohdana Riemera:

Kompozycje orkiestrowe

• Wariacje na orkiestrę 1966;
• Koncert na orkiestrę 1967;
• Divertimento na małą orkiestrę 1973;
• Dramat na orkiestrę, 1974;
• Concerto per archi 1983;
• Chronofonie 1983;

Kompozycje solowe i kameralne

• Sonatina na flet i fortepian, 1963;
• Ballada o Perszeronie na głos altowy i fortepian do słów B. Eysymonth, 1964;
• Miniatury na zespół kameralny (skład zespołu: flet piccolo, flet, obój, fagot, klarnet, altówka, kontrabas i instrumenty perkusyjne), 1965;
• Concerto da camera na obój, 2 klarnety, fagot, 2 kontrabasy, czelestę, instrumenty perkusyjne, 1968;
• Muzyka na mały flet, klarnet basowy, trąbkę i perkusję, 1971;
• Kwartet smyczkowy, 1976;
• Sonatina na obój i fortepian, 1977;
• Mała suita archaizująca na trąbkę i fortepian, 1979;
• Kwintet dęty na flet, obój, klarnet, fagot, róg, 1982;
• Groteskowa parada na 2 trąbki, róg i puzon, 1987;
• Zachód słońca na głos sopranowy i fortepian do słów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, 1993;
• Sonatina canonica na dwoje skrzypiec, 2001;
• Notturno capriccioso na marimbę i fortepian 2007
• Traktat na kwartet smyczkowy, 2009;
• Rezonujące zwierciadło na fortepian, 2009;

Kompozycje i opracowania chóralne

• Kochanowski tłumaczy Psałterz Dawidowy, na chór mieszany a cappella, słowa: W. Słobodnik, 1965;
  
• Rzeźba murzyńska, na chór mieszany a cappella, słowa: W. Słobodnik, 1968;
  
• Dwie pieśni kujawskie na chór żeński: Czemu nie orzesz, Matuleczku droga, słowa ludowe;
• Cztery dyny na chór żeński;
  
• Piękno i trud na chór męski, słowa: K.I. Gałczyński, 1984;
  
• Magnificat na sopran solo, tenor solo i chór mieszany, 1985;
  
• I skovens dybe na chór mieszany a cappella, 1992;
  
• In vernali tempore na chór mieszany a cappella, 1992;
  
• Missa brevis (Kyrie, Gloria, Sanctus, Agnus Dei), 1993-1994;
  
• 15 polskich kolęd i pastorałek (opracowanie), 1994-1999: Anioł pasterzom mówił, Bóg się rodzi, Cicha noc, Jam jest dudka, Jezus malusieńki, Lulajże Jezuniu, Mędrcy świata, Mizerna cicha, Nowy Rok bieży, Pasterze mili, Pójdźmy wszyscy do stajenki, Północ już była, Przybieżeli do Betlejem, W dzień Bożego Narodzenia, Z narodzenia Pana;
  
• Vexilla Regis na chór mieszany a cappella, 1995;
  
• O wiem ci ja (wersje na chór męski, żeński i mieszany), słowa ludowe, 1995;
  
• To miejsce, słowa: E. Woźniak, 1996;
  
• Moja kolęda na chór mieszany a cappella, słowa: L. Łęgowski, 1996;
  
• Ma belle viens kantata na chór mieszany, 2 trąbki, 2 puzony, słowa: francuskojęzyczna wersja fragmentu Pieśni nad Pieśniami 2,8 - 2,13, 1997;
  
• Domine Deus, miserere nobis na chór mieszany a cappella, 1998;
  
• Fanfara i inwokacja na 2 trąbki, róg, puzon i chór, słowa: B. Riemer, 2000;
• Wstęga Drwęcy, słowa: B. Riemer 2001;
  
• Salve Regina na chór mieszany, 2003;
  
• Vergine Madre na chór mieszany, słowa Dante Alighieri, 2007;

Kompozycje dla dzieci

• Zbiór piosenek Od wiosny do wiosny: Wiosenne pytania, słowa: H. Łochocka, Pod czerwonym groszkiem, słowa: H. Bechlerowa, Leśna piosenka, słowa: L. Konopiński, O rosie, słowa: J. Czechowicz, Kasztanowe konie, słowa: H. Bechlerowa, Listki tańczące śpiewają, słowa: J. Czechowicz, Zima, słowa: J. Czechowicz, Marzana, słowa: J. Jałowiec

• Piosenki na głos z fortepianem umieszczone w podręczniku dla nauczycieli autorstwa Krystyny Stasińskiej 120 lekcji muzyki, WSiP Warszawa 1995: Sanie, słowa: W. Ścisłowski, Piosenka nie o psie, słowa: I Landau, Wróbelki zimą, słowa: W. Broniewski, W marcu, słowa: I Suchorzewska, Deszcz się uparł, słowa: H Szayerowa, Kolęda domowa, słowa: W. Chotomska, Słoneczko, słowa: E. Bryll, Na hali, słowa: H. Ożogowska

• Piosenki na głos z fortepianem nie opublikowane: Baśń tęczowa, słowa: A. Asnyk, Błękit, słowa: J. Kulmowa, Czym jest muzyka, słowa: L. J. Kern, Gwiazda, słowa: L. Staff, Kolejka linowa, słowa: W. Ścisłowski, Koncert, słowa: A. Kamieńska, Nad stawem, słowa: J. Ratajczak, Narodziło się Dzieciątko, słowa: W. Riemer, Niby obłoki, słowa: T. Kubiak, Niespodzianka, słowa: E. Szymański, Ranek w lesie, słowa: Cz. Janczarski, Rozmowa ciszy, słowa: J. Ratajczak, Słoneczko lubi przypiec, słowa: H. Szayerowa, Słonko majowe, słowa: A. Asnyk, Stara sowa, słowa: D. Gellner, Zawierucha, słowa: S. Szuchowa

Opracowania muzyki innych kompozytorów:

Opracowania na zespół wokalny:

• A. Corelli - Adagio i Allegro z Concerto grosso op. 6 nr 6
• D. Scarlatti - Sonata G-dur
• J.S. Bach – Inwencja dwugłosowa nr 6
• J.S. Bach – Inwencja dwugłosowa nr 11
• Etiuda z muzyką Chopina (opracowanie Preludium op. 28 nr 1 i Preludium op. 28 nr 8)
• F. Chopin - Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5
• F. Chopin - Etiuda f-moll op. 10 nr 9
• F. Chopin - Etiuda As-dur op. 25 nr 1
• F. Chopin - Etiuda a-moll op. 25 nr 4
• F. Chopin - Etiuda e-moll op. 25 nr 5
• F. Chopin - Etiuda Ges-dur op. 25 nr 9
• F. Chopin - Etiuda c-moll op. 25 nr 12
• P. Czajkowski – Pieśń jesienna

Opracowania na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną:

• W. Gieburowski – Tu es Petrus
  
• I. Pawlak – Święty, Baranku Boży

Opracowania na głos i orkiestrę kameralną:

• F. Chopin - Życzenie
• S. Moniuszko – Pieśń wieczorna
• S. Moniuszko – Prząśniczka

Utwory o tematyce religijnej:

• Magnificat na sopran, tenor i chór mieszany, 1985;
• Missa Brevis (Kyrie, Gloria, Sanctus, Agnus Dei), 1993-1994;
• 15 polskich kolęd i pastorałek (opracowanie), 1994-1999: Anioł pasterzom mówił, Bóg się rodzi, Cicha noc, Jam jest dudka, Jezus malusieńki, Lulajże Jezuniu, Mędrcy świata, Mizerna cicha, Nowy Rok bieży, Pasterze mili, Pójdźmy wszyscy do stajenki, Północ już była, Przybieżeli do Betlejem, W dzień Bożego Narodzenia, Z narodzenia Pana;
• Vexilla Regis na chór mieszany a cappella, 1995;
• Moja kolęda na chór mieszany a cappella, słowa: L. Łęgowski, 1996;
• Ma belle viens kantata na chór mieszany, 2 trąbki, 2 puzony, słowa: francuskojęzyczna wersja fragmentu Pieśni nad Pieśniami 2,8-2,13, 1997;
• Domine Deus, miserere nobis na chór mieszany a cappella, 1998;
• Fanfara i inwokacja na 2 trąbki, róg, puzon i chór, słowa: B. Riemer, 2000;
• Salve Regina na chór mieszany18, 2003;
• Vergine Madre na chór mieszany, słowa: Dante Alighieri, 2007
• opracowania na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną: W. Gieburowski — Tu es Petrus; I. Pawlak — Święty; I. Pawlak - Baranku Boży

Kompozycje Riemera na festiwalach muzycznych:

• Poznańska Wiosna Muzyczna (1966)
  
• Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu (1969, 1988)
  
• Ogólnopolski Festiwal Współczesnej Twórczości dla Dzieci i Młodzieży DO-RE-MI w Łodzi (1979, 1984, 1997)
  
• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej <<Gaude Mater>> w Częstochowie (1997)

Nagrody, wyróżnienia:

• wyróżnienie na XI Konkursie Młodych Kompozytorów Polskich ZKP w Warszawie w 1968 r. (za Concertino da camera na obój, 2 klarnety, fagot, 2 kontrabasy, czelestę i instrumenty perkusyjne)
• II nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Szczecinku w 1977 r. (za Sonatinę na obój i fortepian)
  
• II nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Szczecinku w 1979 r. (za Małą suitę archaizującą na trąbkę i fortepian)
  
• II nagroda na Konkursie Kompozytorskim z okazji 700-lecia Sopotu w 1983 r. (za Concerto per archi)
  
• wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim im. Juliusza Rogera w Katowicach w 1985 r. (za O wiem ci ja)
  
• I wyróżnienie na koncercie kompozytorskim Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Religijnej im. ks. Stanisława Ormińskiego w Rumi w 2003 r. (za Salve Regina)

Anna Szarapka, Bohdan Riemer - twórca i animator kultury w: Świadkowie kultury muzycznej na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2013, ss. 171-185.

Anna Szarapka, Muzyka religijna Bohdana Riemera w: Czasy – Muzyka – Twórcy na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014, ss. 155-170.

Anna Szarapka, Msza w twórczości kompozytorów Pomorza i Kujaw w: Czasy – Muzyka – Twórcy na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014, ss. 109-133.

Opracowała: Monika Biesaga