Imię
Julian
Drugie imię
Walenty
Nazwisko
Prejs
Miejsce urodzenia
Papowo Biskupie
Miejsce śmierci
Bydgoszcz
Biografia
Prejs Julian - nauczyciel, pisarz, dziennikarz, wydawca, działacz społeczny, zwany „ojcem prasy ludowej na Pomorzu”.
Inna pisownia nazwiska: PREISS, PREYS, PREYSS. Występujący także pod pseudonimami "Sjerp - Polaczek", "Polaczek-Biedaczek", "bez kosy Wojaczek".
Urodził się 13.II 1820 w Papowie Biskupim pod Chełmżą. Syn Józefa Prejsa - organisty, potem dzierżawcy majątku i Anny z Paliwodzińskich. Uczył się w Szkole Miejskiej w Chełmnie, od 1835 w gimnazjum toruńskim. W 1842 przyjęto go na wydział filozoficzny Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1842-1843 był członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu. Nie ukończywszy studiów w 1844 udał się do Królestwa. W 1845 przebywał w Warszawie, zaangażował się w nieznaną akcję konspiracyjną. Zagrożny aresztowaniem w 1847 powrócił do Chełmna, nie dopuszczony do zawodu nauczycielskiego poswięcił się pracy oświatowej wśród ludu. W okresie Wiosny Ludów rozwinął działałność literacką i kontynował działalnośc polityczną. Redagował m.in. pismo "Biedaczek czyli Mały i Tani Tygodnik dla Biednego Ludu", które ukazywało się początkowo w Toruniu, od 1849 w Chełmży. W 1850 zmuszony do zlikwidowania przedsiębiorstwa. Po 1850 mieszkał w Chełmnie, od 1855 prowadził pensjonat dla uczniów. Od 1860 wydawał w Bydgoszczy kalendarz "Wszechbrat Bracki, pismo dla bractw i stowarzyszeń kościelnych a szczególnie Bractw Trzeżwości Świętej". Od 1861 w Toruniu wydawał "Sjerp Polaczka Kalendarz Katolicko-Polski". W 1865 zamieszkał w Bydgoszczy. Trudnił się też rybołówstwem. Żyl w biedzie. W 1884 podjął się redagowania pisma Kujawiak z Inowrocławia. Był współzałożcielem Towarzystwa Przemysłowego i założycielem chóru Halka, wchodził w skład Rady Nadzorczej Banku Ludowego.
Zmarł w Bydgoszczy 2 VII 1904. Jego syn Wiktor Preys był wikariuszem w Kościele Pw. Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy. BSB t. III s. 115-116
Zobacz:
