Nazwa
Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw
Adres
Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego, ul. Słowackiego 7
85-008 Bydgoszcz
Data powstania
1990-10-16
Opis
Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw jest jednostką Katedry Teorii Muzyki i Kompozycji Akademii Muzycznej im F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Od 1991 roku prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe, mające na celu kompleksowe opracowanie dziejów muzyki i kultury muzycznej na Pomorzu i Kujawach. Zadania te realizowane są w oparciu o indywidualne projekty badawcze pracowników naukowych Akademii Muzycznej oraz członków Zespołu Badawczego grupującego, teoretyków muzyki, muzyków, muzykologów i historyków, pracujących zarówno w Akademii Muzycznej, jak i współpracujących z Pracownią naukowców z innych uczelni w regionie oraz pasjonatów regionalnych badań muzyczno-historycznych.
Szczegółowy zakres zadań naukowych i badawczych Pracowni obejmuje:
Wybór tematyki, zakresu badań i chronologii prac badawczych podejmowanych przez Pracownię.
Organizowanie pracy Zespołu Badawczego.
Prowadzenie spotkań koordynujących działalność Zespołu oraz współpraca z innymi jednostkami naukowymi podejmującymi badania regionalne.
Gromadzenie informacji, dokumentacji i archiwaliów związanych z prowadzoną tematyką badawczą; w szczególności pomoc w ocalaniu muzykaliów, dorobku i świadectw działalności amatorskiego i profesjonalnego ruchu muzycznego na Pomorzu i Kujawach
Katalogowanie, porządkowanie i przechowywanie posiadanych archiwaliów.
Przetwarzanie i utrwalanie na elektronicznych i multimedialnych nośnikach archiwaliów i dokumentów będących w dyspozycji Pracowni.
Upowszechnianie wyników prac badawczych poszczególnych naukowców oraz Zespołu poprzez:
a) opracowywanie i prowadzenie internetowej bazy „Archiwum Muzyczne Pomorza i Kujaw”
b) wprowadzanie nowych rekordów i weryfikacja danych w zakresie działalności osób, instytucji i wydarzeń na Pomorzu i Kujawach od XVI wieku po czasy najnowsze umieszczonych jako główny materiał informacyjny dostępny w „Archiwum Muzycznym”.
c) organizację sesji naukowych,
d) przygotowanie materiałów do publikacji,
e) prezentowanie w mediach materiałów dotyczących prowadzonych w Pracowni badań.
Inspirowanie zakupu i gromadzenia przez Bibliotekę Akademii czasopism naukowych i literatury naukowej związanej z zakresem działalności Pracowni.
Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw jest organizatorem corocznych, otwartych Sesji Naukowych odbywających się w Akademii Muzycznej. Uczestniczy w nich czynnie od 18 do 22 referentów, prezentujących efekty indywidualnych prac badawczych. Do tej pory podejmowano m.in. następujące zagadnienia: Tradycje muzyki instrumentalnej Pomorzu i Kujawach, Amatorski Ruch Chóralny, Działalność twórców i animatorów muzyki, Muzykę i media, Muzyczne wydarzenia na Pomorzu i Kujawach od wieku XVII po współczesność.
Pracownia, przy udziale Wydawnictwa Uczelnianego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego oraz dzięki wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Województwa Kujawsko-Pomorskiego - wydaje drukiem materiały zawierające opracowania zrealizowanych projektów badawczych. Do tej pory opublikowano 8 prac zbiorowych i cztery monografie dotyczące dziejów regionalnej kultury muzycznej w szerokim kontekście badawczym (zob. wykaz).
Długoletnim projektem realizowanym przez Pracownię jest „Archiwum Muzyczne Pomorza i Kujaw”. Od 1996 w komputerowej bazie przygotowanej dla Akademii Muzycznej specjalnie na potrzeby badań regionalnych, opracowywano biogramy osób związanych z kulturą muzyczną w regionie. Wpisywano na bieżąco wydarzenia z życia uczelni, kompletowano dorobek kompozytorów i teoretyków muzyki. Stopniowo wprowadzano do bazy dane o stowarzyszeniach muzycznych, instytucjach i zespołach profesjonalnych i amatorskich działających na Pomorzu i Kujawach od wieku XVII po czasy najnowsze. Uzupełniano je o wyniki prac badawczych członków zespołu badawczego. W ciągu kilku lat rozrosła się do kilkuset rekordów zawierając informacje dotyczące historii życia muzycznego na Pomorzu i Kujawach. W 2002 roku ówczesny kierownik Pracowni prof. AM dr Anna Nowak, podjęła starania o pozyskanie środków na opublikowanie wyników tych prac, poprzez umieszczenie bazy w Internecie. Starania te zakończono w roku 2006 roku, umieszczając pierwszą wersję Archiwum Muzycznego Pomorza i Kujawach w sieci. Obecnie, Archiwum Muzyki zawiera około 3 tysięcy powiązanych ze sobą rekordów umieszczonych w trzech głównych bazach: osób, instytucji, wydarzeń i publikacji. Trwa konwertowanie pełnego zasobu archiwum i uzupełnianie danych o nowe dane i sposoby publikacji możliwe dzięki bogatym środkom multimedialnym, jakie powstały w momencie posadowienia bazy w Internecie.
Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw podjęła także zadania sprawozdawcze wynikające z potrzeby zbierania i dokumentowania działalności naukowej pracowników uczelni. Opracowuje wykazy indywidualnych prac badawczych, publikacji, zbiera dowody krajowej i międzynarodowej aktywności naukowej i artystycznej pracowników Akademii Muzycznej. Przetwarza je na potrzeby instytucji nadrzędnych.
Prowadzi także działalność popularyzującą badania nad regionalną kulturą muzyczną. Wspólnie z regionalnymi mediami prowadzi akcje społeczne mające na celu ocalanie śladów pomorskiej i kujawskiej kultury muzycznej. Dzięki temu udało się między innymi przejąć i zachować od zniszczenia archiwalia i sztandar jednego z najstarszych i najważniejszych Towarzystw Śpiewaczych w Bydgoszczy - Chóru „Arion”.
Ponadto Pracownia co roku organizuje otwarte wystawy, prezentujące materiały fotograficzne, wydawnictwa, instrumenty i inne i eksponaty kultury materialnej związane z konkretnymi projektami badawczymi w poszczególnych latach. Organizowane do tej pory ekspozycje prezentowały m.in. rolę orkiestr wojskowych w kulturze muzycznej Bydgoszczy, dzieje amatorskiego ruchu muzycznego, regionalny ruch śpiewaczy, historię pomorskiej radiofonii, oraz odrodzoną na Pomorzu i Kujawach polską tradycję muzyki myśliwskiej (zob. wykaz).
W latach 1991-1997 Pracownia zatrudniała dwóch pracowników naukowych oraz jednego pracownika naukowowo-technicznego, a funkcję kierownika i koordynatora pierwszych projektów badawczych pełnił dr Edmund Heza. W okresie 1997-2006 tę rolę pełniła prof. AM dr Anna Nowak; obecnie zadania Pracowni realizowane są w oparciu o aktywność jednego pracownika naukowego pełniącego od 2006 roku obowiązki kierownika Pracowni (ad. dr Aleksandra Kłaput-Wiśniewska).
Pracowania Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw jest jedyną jednostką naukową w regionie, podejmującą badania regionalnych tradycji muzycznych. O znaczeniu jej działalności świadczy zainteresowanie zarówno projektami badawczymi jak i konkretnymi efektami wyrażane przez inne instytucje naukowe regionu oraz społeczeństwo kujawsko-pomorskie.
